Działalność duszpasterska w parafii Wniebowzięcia NMP w Biłgoraju w okresie panowania władzy komunistycznej

Włączenie Polski siłą do obozu państw poddanych zwierzchnictwu politycznemu i ideologicznemu Związku Sowieckiego miało olbrzymi wpływ na sytuację Kościoła w Polsce i społeczeństwa polskiego. Władze państwa komunistycznego bardzo agresywnie wkraczały w życie kościoła. Już przed 1967 rokiem władze miejskie odebrały dwie trzecie ogrodu parafialnego na budowę szkoły podstawowej Nr 1. Natomiast pozostałą część ogrodu odebrano po 1967 roku na budowę przedszkola.

W okresie panowania władzy komunistycznej na zorganizowanie religijnych zgromadzeń publicznych, jak chociażby procesji w święto Bożego Ciała, należało otrzymać pozwolenie od Prezydium Rady Narodowej. Z zachowanych do dziś pozwoleń z roku 1968 i 1969 możemy określić trasę procesji w Boże Ciało. Pierwszy i drugi ołtarz znajdował się na ul. 3-go Maja, trzeci ołtarz był w kościele św. Jerzego, a czwarty ołtarz przygotowywany był na ulicy Zamojskiej. Również trasa i czas procesji na cmentarz grzebalny był ściśle określony. W związku z powyższą sytuacją wszystkie inne uroczystości i związane z nimi religijne zgromadzenia wiernych miały miejsce na terenie kościoła i w samym kościele. Sytuacja taka trwało do początku lat osiemdziesiątych, kiedy to władza komunistyczna wyraźnie osłabła.

Lata osiemdziesiąte były dość trudne dla życia Kościoła. W tych latach odprawiano liczne nabożeństwa w intencji Ojczyzny i pokoju, szczególnie w okresie trwania stanu wojennego. W każdą niedzielę modlono się poprzez: śpiewanie Godzinek o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny, Nieszpory, Drogę Krzyżową oraz Gorzkie Żale. Odbywały się również nabożeństwa majowe i czerwcowe, a w październiku nabożeństwo różańcowe. Na początku każdego miesiaca wierni gromadzili się na nabożeństwach pierwszopiątkowych, pierwszosobotnich, a w późniejszych latach w pierwszoczwartkowych. Natomiast Msze św. w niedziele i święta były odprawiane o godzinie: 7.00, 8.00, 9.00, 10.15, 11.30, 15.00 i 18.00.

W okresie stanu wojennego, który został wprowadzony w Polsce 13 XII 1981 r., bojówki funkcjonariuszy mundurowych i cywilnych w brutalny sposób aresztowało wiele niewinnych osób. Z Biłgoraja i okolic internowanych było 22 osoby, wśród tych osób był m.in. p. Janusz Różycki - pracujący w parafii Wniebowzięcia NMP od 1983 r. jako katecheta (był pierwszym przewodniczącym struktur NSZZ „Solidarność”). Jak w każdej trudnej dla Narodu sytuacji tak i wówczas z pomocą przyszedł Kościół Katolicki. Szczególną pomoc osobom represjonowanym i ich rodzinom okazali księża pracujący wówczas w naszej parafii: ks. Kanonik i Dziekan Edmund Markiewicz, ks. Tomasz Raczkowski i ks. Zdzisław Kuczko. Niektórzy działacze „Solidarności” byli ukrywani na plebani, gdzie otrzymywali niezbędną pomoc. W kościele odbywały się bardzo często Msze św. o zdrowie pracowników NSZZ „Solidarność” i ich rodzin, o spokój i pojednanie oraz w intencji Ojczyzny. W ślad za tym rozpoczęła się działalność charytatywna. Warto tu również zaznaczyć, że przez cały czas od wyjścia z internowania osoby te utrzymywały kontakt listowny z solidarnościową emigracją. W wyniku tych kontaktów, internowani otrzymali środki na zakup magnetowidu i kserokopiarki do druku Gazety NSZZ „Solidarność” – „Tanew”. Dzięki temu, już w roku 1987 w salkach katechetycznych przy kościele WNMP w Biłgoraju rozpoczęto wyświetlanie filmów o niezależnej i religijnej tematyce. Prelekcje te odbywały się w każdą niedzielę po Mszy św. wieczorowej. Wspólnymi siłami zakupiono również kolorowy telewizor aby poprawić jakość projekcji. Zainteresowanie tymi filmami było ogromne. Pamiętam, że jako mały chłopiec przeciskałem się w tłumie ludzi, aby być bliżej ekranu. Wielu z nas wówczas w domach miało tylko czarno-biały telewizor i dla nas małych chłopców obejrzenie filmu w kolorze było czyś fascynującym.

Innym ważnym wydarzeniem, które wstrząsnęło naszą wspólnotę jak i całym światem był zamach na życie Ojca Świętego Jana Pawła II, który miał miejsce 13 V 1981 r. Zaraz po zamachu w naszej świątyni każdego 16 dnia miesiąca odbywały się modlitwy w intencji papieża i Ojczyzny. Kilka miesięcy później, w październiku 1981 r. ks. Edmund Markiewicz zorganizował autokarową pielgrzymkę do Rzymu. Wszyscy uczestnicy tej pielgrzymki mieli przypięte emblematy pielgrzymkowe z herbem Biłgoraja i napisem „Polonia Biłgoraj Roma 81” oraz posiadali transparent z napisem „Biłgoraj wita Ojca Świętego”. Ks. Kanonik. Edmund Markiewicz wraz z pielgrzymami złożył Ojcu Świętemu dar w postaci obrazu Matki Boskiej Krasnobrodzkiej wykonany przez ludową artystkę. Pielgrzymi udali się również na cmentarz Żołnierzy Polskich na Monte Cassino, gdzie złożyli kwiaty i odśpiewali Hymn: „Boże coś Polskę”.

Podczas różnych nabożeństw jaknabożeństw jak np. nabożeństwa majowe były czytane encykliki papieża Jana Pawła II. Oczywiście w czasie pielgrzymek Ojca Świętego do Polski były organizowane wyjazdy na spotkanie z papieżem. W 1983 r. zorganizowano takich wyjazdów trzy: do Warszawy i Niepokalanowa, do Częstochowy oraz do Karkowa. Również w tym samym roku ok. 800 osób z Biłgoraja wyruszyło w Diecezjalnej Pieszej Pielgrzymce na Jasną Górę.

Autor: Mirosław Kita
2011-11-30